Gaj

HISTORIA MIEJSCOWOŚCI

Nazwa miejscowości prawdopodobnie wywodzi się od słowa „gaj”- czyli las. Gdyż jest otoczona ze wszystkich stron lasami. Inne prawdopodobieństwo pochodzenia nazwy miejscowości to pogańskie miejsce składania ofiar bożkom, „Święte gaje” posiadali Prusowie, którzy zamieszkiwali te tereny. Niestety nie zachowały się źródła potwierdzające prawdziwość obu teorii, historykom pozostaje jedynie hipoteza.

ZABYTKI

Dwie drewniane chałupy kryte strzechą z II połowy XIX wieku. W jednej z nich utworzono Dekanalny Ośrodek Kolonijny.

Inicjatorem powołania o środka kolonijnego w Gaju był ks. Kanonik Henryk Kujaczyński – proboszcz parafii pw. Maksymiliana Kolbego w Grudziądzu. Ośrodek został urządzony w budynkach po byłym gospodarstwie rolnym, sprzedanym kurii biskupiej przez Mariannę i Konradę Piechowskie. Swoją działalność rozpoczął 11.05.1995 r.

W ośrodku zlokalizowanym pośród lasów i jezior organizuje się wypoczynek letni dla ponad 400 dzieci z rodzin ubogich potrzebujących wsparcia materialnego. Program w ośrodku dostosowany jest do potrzeb wypoczywających w nim dzieci, a przy okazji ukazuje dzieciom wzorce i wartości chrześcijańskie. Ma na celu przede wszystkim formację duchową dzieci, stąd też codzienna modlitwa i Eucharystia.

Pobyt dzieci na koloniach finansują grudziądzkie parafie, Urząd Miasta i sponsorzy. Opiekę wychowawczą zapewniają katecheci i nauczyciele. Swój wolny czas poświęcają dzieciom również księża i klerycy, wychowawcy, wolontariusze i obsługa.

Chałupa z II połowy XIX wieku – zdjęcie grupa projektowa

Chałupa z II połowy XIX wieku (wejście) – zdjęcie grupa projektowa

Najstarszy krzyż przydrożny w parafii usytuowany w Gaju. Krzyż został ustawiony przed II wojną światową. Pierwotnie był wyższy. Został ścięty na początku wojny przez Niemców. Miejscowi parafianie przechowali krzyż w znajdującym się obok budynku. Po wojnie został ponownie ustawiony.

Krzyż przydrożny w Gaju – zdjęcie parafia w Łąkorzu

Kapliczka Najświętszej Maryi Niepokalanej. Zbudowana po II wojnie światowej jako wotum za powrót z niewoli radzieckiej ojca rodziny. Kapliczka usytuowana jest w Gaju przy domu śp. Haliny Frost.

Kapliczka w Gaju – zdjęcie parafia w Łąkorzu

Pamiątkowy krzyż martyrologii II wojny światowej usytuowany przy wieździe do Gaju od strony Bielic. Żołnierze sowieccy dopuścili się bestialskiego gwałtu na 16 letniej dziewczynie Irenie Ostrowskiej, który stał się przyczyną jej śmierci. Dziś w miejscu tragedii stoi krzyż.

Krzyż martyrologii wojennej – zdjęcia grupa projektowa

Budynek szkoły z 1907 roku. Jednym z budowniczych był Bernard Florenc. Przed I wojną światowa uczyły się tutaj dzieci, współcześnie jest to budynek mieszkalny zamieszkały przez cztery rodziny.

Budynek szkoły z 1907 roku w Gaju – zdjęcie szkoła w Łąkorzu.

CMENTARZE

Cmentarz ewangelicki. Należy do parafii Łąkorz. Usytuowany w lesie na trasie Gaj – Łąkorz. Założony w drugiej połowie XIX wieku. Zmarłych chowano na cmentarzu do 1945 roku, obecnie jest zamknięty. Zawiera pozostałości dawnych nagrobków i kilka mało czytelnych tablic w języku niemieckim.

Cmentarz ewangelicki Gaj – Łąkorz. Zdjęcie parafia w Łąkorzu

CIEKAWOSTKI

W latach 1708 – 1711 w całych Prusach panowała epidemia cholery, w jej wyniku wymierały nieraz całe wsie. Zmarłych chowano na specjalnie wydzielonych cmentarzach. Ta śmiertelna choroba nie ominęła również wsi Gaj. W miejscu gdzie kiedyś znajdował się cmentarz choleryczny obecnie znajdują się zabudowania gospodarcze państwa Suszyńskich.